عقل از دیدگاه روایات

[داداش کایکو]

ضمن تشکر از داداش کایکو
مطلب جالب و قابل تو جهی بود لطفا منبع مطالب خود تون را ارائه بدهید

به هر حال این هم یک قرائت از بحث عقل در نگاه روایات است
با توجه به مطلب فوق به نظر می اید مولف عقل را صرفا در حیطه عمل می داند که این واضح نیست تفاوت یعقلون با یعملون چیست هردو این واژه استعمال قرآنی دارد حجیت عقل به چه معنا است با اینکه عقل صرف عمل است نمی سازد
و نکات ابهام بسیاری دیگری
که اگر این نکات مهم بر طرف شد متن فوق قرادت زیبایی از عقل خواهد بود

از توجه شما به مطالب حقیر بسیار مچکرم و عذر خواهی میکنم بابت تاخیر در جواب
عموم مطلب قرار داده شده به دوبخش تقسیم میشود .بخشی از مطالب روایاتی است که بنده به انها استناد نموده ام که منبع ان در داخل پرانتز در اخر حدیث امده و بخش دیگر برداشت حقیر از روایات شریفه است که سعی شده مدلل و برهانی باشد . اگر لطف بفرماید ابهامتان در منابع را بطور دقیق بفرمایید ممنون میشوم .
برای فهم تفاوت بین یعقلون و یعلمون که ریشه قرآنی دارد با بیان رابطه بین این دو میتوان به این نتیجه رسید که تفاوتی بین این دو وجود ندارد بلکه برای مواجهه صحیح با این دو حقیقت بایستی رعایت اعم واخص را بنماییم .رابطه بین عقل و عمل عموم و خصوص مطلق است . بعوان مثال اگر فردی به نماز اهمیت بسیار میدهد به جهت کثرت در انجام این عمل کثیر الصلاه شناخته میشود اما این فرد صرفا در این عمل به توفیقی نائل شده است اما فرد عاقل به توفیق عمل به مجموعه ای از اعمال صالح نائل شده .لذا به نظر می اید یعلمون اشاره به عملی از اعمال بطور خاص دارد و یعقلون اشاره به عمل به مجموعه ای از اعمال دارد .و شاهد این مدعا روایت جنود عقل است که با مطالعه ان متوجه میشویم که صفات ذکر شده در مورد عاقل ناظر به اعمال اوست لازم به ذکر است اساسا صفت وابسته فعل یا عمل صادر شده از موصوف میباشد شاهد این مدعا نیز در خطبه حضرت امیر ع در کتاب شریف التوحید و در باب اسمائ وصفات این کتاب وجود دارد که در صورت عدم اقناع توضیحات فوق سعی در یافتن ان خواهم نمود .
مضاف بر اینکه بایستی توجه داشت انچه از فرد عاقل سر میزند در حقیقت ظهور معرفت عاقل در عالم است و اگر افعال عاقل در عالم ظاهر نشود عقلانیت وی همواره مستور باقی میماند . اگر انچه که به عنوان نشانه های عاقل میشناسیم ناظر به عمل او نباشد هیچ گاه عقلانیت عاقل به جهانیان اثبات نمیشد و اثرات نائل امدن به معرفت الله (البته معرفت اللهی که اهل بیت ع بواسطه روایات بیان نموده اند )در عالم ظهور پیدا نمیکرد .
لذا رابطه بین یعقلون و یعلمون به قول اهل منطق عموم و خصوص مطلق است.
عبارت حجیت عقل جعل اصولیون بزرگوار است که متاسفانه دچار اشتباه فلاسفه شده اند و عقل را مساوی با فکر گرفته و به فکر معنا کرده اند حال انکه زمانی که بحث حجیت مطرح میشود فکر است که جولان میدهد نه عقل چراکه رسیدن به حجیت یا عدم حجیت امریست ذهنی ،استدلالی یا برهانی .
برای فهم بهتر مقوله حجیت شما را توجه میدهم به عبارت یتفکرون در قران کریم و یعقلون ،زمانی که بتوانیم جایگاه این دو را به درستی رعایت کنیم مشخص خواهد شد که آیا حجیت تعقل جعل صحیحی میباشد یا حجیت تفکر
البته این ابهام شاید تا حدی در پستهای بعدی حقیر که ناظر به مباحث تبعی عقل مباشد برطرف شود .
در اخر عرض میکنم که برداشت های حقیر از مطالب قطعا خالی از اشتباه نیست و از شما بزرگوار تقاضا دارم که تکمیل عرائض حقیر بحث را به سمتی پیش ببریم که به بهترین درک از مفهوم عقل البته در حد توان برسیم .