2. آیه تطهیر

خداوند می فرماید: انَّما یُرِیْدُ اللَّه لِیُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجسَ أَهلَ البَیتِ وَ یُطَهِّرَكُمْ تَطْهِیراً (احزاب: 33)

(خداوند فقط می‏خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور كند و كاملًا شما را پاك سازد)

واژه «رجس» به معنای شی‏ء ناپاك است اعم از اینكه از نظر طبع آدمی ناپاك باشد یا به حكم عقل یا شرع و یا همه اینها (مفردات راغب، ماده رجس)

و اینكه در بعضی موارد رجس به معنای گناه یا شرك یا بخل و حسد و یا اعتقاد باطل و مانند آن تفسیر شده، در حقیقت بیان مصداقهایی از آن است وگرنه مفهوم این كلمه، مفهومی عام و فراگیر است، و همه انواع پلیدیها را شامل می‏شود. دلیلش هم این است كه الف و لام رجس در این آیه الف و لام جنس است.

تطهیر به معنای پاك ساختن است و در حقیقت تاكیدی بر مساله اذهاب رجس و نفی پلیدیها است، و ذكر آن به صورت مفعول مطلق نیز تاكید دیگری بر این معنی محسوب می‏شود.

و اما تعبیر اهل البیت به اتفاق همه علمای اسلام و مفسران، اشاره به اهل بیت پیامبر (ص) است، و این چیزی است كه از ظاهر خود آیه نیز فهمیده می‏شود، چرا كه بیت گرچه به صورت مطلق در اینجا ذكر شده، اما به قرینه آیات قبل و بعد، منظور از آن، بیت و خانه پیامبر (ص) است و روایات بسیار زیادی در منابع اهل سنت و شیعه وارد شده كه می‏گوید: مخاطب در آیه فوق منحصرا پنج نفرند: پیامبر (ص)، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام.

با وجود این نصوص فراوان كه قرینه روشنی بر تفسیر مفهوم آیه است تنها تفسیر قابل قبول برای این آیه همین است. (نمونه 17/293)

بر حسب احادیث متواتر بین شیعه و سنی، آیه تطهیر در مورد اجتماع آن پنج شخصیت ممتاز عالم آفرینش در زیر كساء و صلوات پیغمبر (ص) بر آنها نازل شد، و آیه شریفه و احادیثی كه در تفسیر آن وارد شده دلالت بر عصمت و جلالت شأن حضرت سید الشهداء (ع) دارد.

روایات بسیار فراوانی در مورد حدیث كساء به طور اجمال وارد شده كه از همه آنها استفاده می‏شود، پیامبر (ص) علی، فاطمه، حسن و حسین را فرا خواند- و یا به خدمت او آمدند- و عبایی بر آنها افكند، و دعا كرد:

خداوندا! اینها خاندان من هستند، رجس و آلودگی را از آنها دور كن. در این هنگام آیه إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ نازل گردید.

دانشمند معروف حاكم حسكانی نیشابوری در شواهد التنزیل این روایات را به طرق متعدد از راویان مختلفی گرد آوری كرده است. (شواهد التنزیل 2/31)