شهید مطهری می نوسید:
متکلمین خدارا فاعل اشیاء می دانند و چیز دیگری را موثر در خلق اشیاء نمی دانند
به عبارتی تکثر فاعلیت حق را بلا واسطه می دانند و حکما قائل به خلقت های متعددند
و جواهر عقلانی را واسطه خلقت می دانند و تکثر خلقت را در آفرینش صادر اول
یا عقل اول بلاواسطه و در موارد کثیر دیگر خلقت مع الواسطه می دانند.و عرفا و صوفیه هم تمام عالم را یک تجلی بیشتر نمی دانند.
یکی از صاحب نظران فلسفی معاصر معتقد است:تعداد عقولی که واسطه بین عقل اول و عقول عرضیه هستند قابل تعیین نیست و فرضیه عقول عشره با ابطال افلاک نه گانه باطل
شده است(آموزش فلسفه،محمد تقی مصباح یزدی)