عشق و تصوف

[حامد]

عشق و عرفان

به مي سجاده رنگين كن گرت پير مغان گويد
كه سالك بي‏خبر نبود ز راه و رسم منزل‏ها
طي اين مرحله بي‏همرهي خضر مكن
ظلمات است بترس از خطر گمراهي(2)
چرا اهل تصوف اين همه اصرار دارند كه مريدان و سالكان راه خويش را مطيع محض خويش خواسته، و بر وجود آنها حكومت و فرمان‏فرمايي مطلق داشته باشند؟!
مي‏گويند: مريد بايد در مقابل پير و راهنما و استاد خود هيچ‏گونه چون و چرا نداشته، به هر چه او را امر مي‏كند از دل و جان گردن نهد، و دستورات او را به طور كامل پذيرا بوده، چشم‏بسته تسليم صد در صد او باشد!!
هر كه او بي مرشدي در راه شد
او ز غولان گمره و در چاه شد
پس به هر دوري وليّي قائم است
تا قيامت آزمايش دائم است
پس امام حي قائم آن ولي است
خواه از نسل عمر خواه از علي است!(4)
بديهي است اين دستور ايشان از خطرناك‏ترين اموري است كه کرامت و ارزش واقعي انسان ـ همان موجود آزاد و انديشمندي كه عقل او تسليم مطلق در مقابل هر شخص غيرِ معصومي را به شدت تخطئه مي‏كند ـ را ناديده گرفته، و او را در پرتگاه ضلالت و گمراهي و بي‎هويتی رها مي‏سازد.
چگونه مي‏توان در مقابل انسان غير معصوم ـ كه اگر هم عمدا قصد افساد و اضلال نداشته باشد، لااقل احتمال هر گونه اشتباه و ناداني درباره او داده مي‏شود ـ تسليم بود؟!
امام صادق عليه ‏السلام مي‏فرمايند:
ايّاك أن تنصب رجلا دون الحجّة فتصدّقه في كلّ ما قال.
بپرهيز از اينكه غير از حجت خدا كسي را علم كرده، و در هر چه مي‏گويد تصديقش كني.
جز حجت معصوم الهي كه ـ در ارتباط با وحي و تعليم الهي، نه به واسطه ارتباط و پيوند با شياطين و جنيان و... ـ داناي حقيقي نهان و آشكار، و هدايت‏گر واقعي بشر است، چه كسي مي‏تواند هدايت هميشگي خويشتن را تضمين كند؟! تا چه رسد به اينكه كسي مدعي پرچمداري هدايت ديگران بوده، و آنان را به تسليم مطلق در مقابل خويش فرا بخواند؟!
أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَي الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي إِلا أَنْ يُهْدَي.
آيا آن كس كه به سوي حق راه مي‏نمايد سزاوارتر است كه تبعيت شود، يا كسي كه خود راه نمي‏يابد مگر اينكه هدايتش كنند؟!
آشكار است با وجود چنين اصل باطلي ـ كه متأسفانه از اصول مسلم تصوف و عرفان مي‏باشد ـ راه هر گونه سوء استفاده براي فرصت‏طلبان و شيادان و خيانت كاران جامعه باز شده، به راحتي مي‏توانند بر سر راه ساده‏لوحان و مريدان جاهل و نادان دام فريب گسترانيده، و از اين راه اهداف شوم خود را در لباس دين و هدايت و ارشاد عملي سازند.
دين مقدس اسلام بر پايه اساسي‏ترين اصول عقلي و برهاني بنا شده است و هرگز حقانيت خود را در گرو خواب و خيال‏ها و امور عجيب و غريبي كه نشان اعجاز نداشته ، و صدور آن‏ها از جنيان و شياطين هم ممكن است ارائه نمي‏دهد، و اي بسا مشايخ و پيران و اساتيد اخلاق و سير و سلوكي كه در پيوند با آنان نمايش زهد و تقوي در آورده، و بيرق سلوك و ارتباط با عالم غيب الهي برافراشته، و ساده‏لوحاني راحت‏طلب و گريزان از هر گونه تعقل و مسؤوليت پذيري شريعت نوراني به هواي پيمودن راه صد ساله در يك شب بر اساس حسن‏ظن بي‏مورد خود، به ايشان دل داده، و گرد آنان در افت و خيزند كه آشكارا مي‏بينيم هر روز بر تأليف و چاپ و نشر و تيراژ كتاب‏هايي كه در شرح احوال فريباي ايشان نوشته مي‏شود افزوده مي‏گردد، و متقابلا هر لحظه خورشيد فروزان تعقل و تدبر در آيات روشن‏گر كتاب خداوند، و سنت سر تا پا نور اهل عصمت الهي، و سيره محرّك و سازنده آنان بيش‏تر و بيش‏تر رو به تيرگي و خاموشي مي‏رود.