حقوق مردو زن از دیدگاه قرآن و حدیث اسلامی

الصلحت قنتت حفظت للغیب بماحفظ الله ( الایه ۳۴- سوره النسا)ترجمه: پس زنان نیکو کار فرمانبردار و نگهدارنده مال و ابروی شوهر به سبب حکم حفاظت خدا میباشد .
- زن نگهبان و مطیع خانه شوهر خود است و از عمل خود در مقابل آن نزد خداوند جواب خواهد داد.(الحدیث)

پیامبر (ص) فرمود: زنها صدقه دهید و از شوهران خود اطاعت کنید .(الحدیث)- پیامبر (ص) فرمودند: چهار چیز کمر شکن است : .زنی که شوهر او را محافظت کند و او به شوهر خیانت کند .
- پیامبر (ص) فرمودند: هر زنی که با شوهرش نا سازگاری کند و بیش از توانائی و قدرتش بروی تحمیل کند، هیچ کار نیکی از وی پذیرفته نخواهد شد و خدا درحالی ملاقات میکند که بروی غضبناک است.
- پیامیر اکرم (ص) فرمودند: هر زنی در خانه شوهر بمنظور خدمت چیزی را جابجا کند، خداوند بر او رحمت کند.

در حدیث دیگر است که: هر زنی هفت روز در بهبودی زندگی شوهرش و اطاعت از او کوشش کند، خدا هفت در جهنم را برویش ببندد و هشت در بهشت را برویش بگشاید که از هر یک خواست وارد شود .
پیامبر (ص) فرمودند: هر زنی غذائی گوارا برای شوهرش تهیه کند، خداوند در بهشت خوراک های گوناگون برای او خلق میکند و میفرماید: بخور و بنوش در مقابل آن زحمت هاى که در دوران گذشته انجام داده ای.
- پیامبر (ص) فرمودند: هر زنی که در سختی و رفاه با شوهرش بسازد و از وی اطاعت نماید خداوند او را با همسر ایوب (ع) محشور میگرداند، و هر زنی که گفتار زننده شوهر را تحمل کند، خداوند برای هر کلمه اجر روزه دار مجاهد راه حق را به او عنایت میفرماید.
- پیامبر (ص) می فرماید: زنان را از زیورکردن و آرایش برای غیر شوهر (مرد بیگانه) منع فرمودند.

امام محمد باقر عليه السلام فرموده اند :
به راستي که خداوند عزوجل بر زنان و مردان جهاد را واجب کرده است اما جهاد مردان آن است که (براي حفظ دين و مملکت) مال و خون خود را بذل کنند تا در راه خدا کشته شوند و اما جهاد زن آن است که در مقابل دشواري هاي زندگي همسرش صبر کند.
مکارم الاخلاق في حق الزوج علي المراة (ط بيروت ص 215)

از امام باقر عليه السلام روايت شده ، زني نزد رسول اکرم صلي الله عليه و آله آمد و عرض کرد :
اي رسول خدا! حق مرد بر زن چيست ؟
حضرت صلي الله عليه و آله فرمود : اين که او را اطاعت کند و سرپيچي نکند و از خانه چيزي را بدون اجازه او تصدق ندهد و بي اجازه او روزه مستحبي نگيرد و در هر حال در امر زناشويي او را ممانعت نکند و از منزل خارج نشود مگر به اذن و اجازه او و اگر بدون اجازه او از خانه خارج شود ، ملائکه آسمان و زمين و فرشته هاي غضب و رحمت او را لعنت مي کنند تا وقتي که به منزل برگردد.
مکارم اخلاق في حق الزوج علي المراة (ط بيروت ص 214) به نقل از رساله امام سجاد عليه السلام ، شرح نراقي

حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم فرموده اند :
جبرئيل به قدري در مورد زنان به من سفارش کرد که گمان بردم که طلاق دادن آنان سزاوار نيست مگر اين که عمل زشتي (فاحشه بينه) از ايشان آشکار گردد.
مکارم الاخلاق طبرسي به نقل از رساله امام سجاد عليه السلام ، شرح نراقي

امام سجاد عليه السلام فرموده اند :
دوست دارم پولي داشته ، وارد بازار شوم و از قصابي گوشتي بخرم و براي همسر و عائله ام ببرم. من اين کار را از آزاد کردن بنده در راه خداوند تبارک و تعالي بيشتر دوست دارم.
بحار ج 46 ص 66 به نقل از کافي ج 2 ص 12 به نقل از رساله امام سجاد عليه السلام ، شرح نراقي امام رضا عليه السلام فرموده اند :
بر شخص مالدار متمکن واجب است که بر عائه اش در مخارج وسعت بدهد. (تا آرزوي مرگش را ننمايند)
در حديث ديگر وارد شده يکي از جاهايي که دعا مستجاب مي شود ، آن جايي است که مرد وضع مالي خوبي داشته باشد ولي در مخارج اهل و عيال خود سخت گيري کند. در اينجا اگر اهل و عيال او دست به دعا بلند کنند و مرگ پدر يا همسر خود را از خدا بخواهند دعاي آنها زود مستجاب مي شود تا مال آنها به دست خود عيال و بچه ها آيد و از
آن استفاده کنند.
به نقل از رساله امام سجاد عليه السلام، شرح نراقي
امام صادق عليه السلام درمورد حقي که زن بر شوهرش دارد فرمود :
حق زن بر شوهر ، غذا دادن ، لباس پوشاندن ، با او خوشرفتاري کردن و رو ترش نکردن است اگر مردي چنين رفتاري نمايد ، وظيفه شرعي خود را در ازاي حقوق همسرش به انجام رسانيده است.
بحار ج 104 ص 151 به نقل از رساله امام سجاد عليه السلام ، شرح نراقي

شخصى خدمت رسول خدا صلى الله عليه و آله عرض كرد :
همسرى دارم كه به هنگام ورود به خانه به استقبالم مى ‏آيد و به هنگام خروج ‏بدرقه ‏ام مي كند. هنگامى كه مرا اندوهناك يافت در تسليت من مي گويد : اگردرباره رزق و روزى مى ‏انديشى غصه نخور كه خدا ضامن روزى است و اگر در امور آخرت مى ‏انديشى خدا انديشه و اهتمام ترا زياده گرداند. پس ‏رسول خدا فرمود :
خداى را در اين جهان عمال و كارگزارانى است و اين ‏زن از عمال خدا مي باشد ، چنين همسرى نصف اجر يك شهيد را خواهدداشت.
وسائل الشيعة ج 14 ص 17 . رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم فرمود : هر كس همسرش را (بى‏ جهت) متهم به‏ زنا كند همانند مار كه از پوستش خارج مي شود از حسناتش خارج خواهدشد و به تعداد موهاى بدنش هزار گناه در نامه اعمالش ثبت‏ خواهد شد.
بحار جلد 103 ص 248

وقتى سعد بن معاذ كه يكى از اصحاب بزرگ رسول خدا و مورد احترام آن جناب بود درگذشت ، رسول اكرم مانند صاحبان عزا با پاى برهنه ‏در تشييع جنازه ‏اش شركت نمود. بدست مبارك خويش جنازه را در قبر نهاده روى آنرا پوشاند. در آن هنگام مادر سعد كه آن همه احترام را از رسول ‏خدا مشاهده نمود فرزندش سعد را مخاطب قرار داده گفت : اى سعد بهشت گوارايت‏ باد.
پيغمبر اكرم فرمود : اى مادر سعد! اين چنين مگو ، زيرا سعد را درقبر فشار سختى وارد شد.
بعدا علت فشار قبر سعد را از آن حضرت ‏پرسيدند.
فرمود : علتش آن بود كه با خانواده ‏اش بد اخلاقى مي كرد.
بحار ج 73 ص 298

حضرت اميرالمومنين علي عليه السلام فرمود :
روزي رسول خدا صلي الله عليه و آله بر ما در منزل وارد شد.
فاطمه عليها السلام نزديک ديگ غذا نشسته بود و من هم برايش عدس تميز مي کردم. آن حضرت مرا با لقب ابالحسن مي خواندند ، عرض کردم : بفرماييد. اظهار داشتند :
بشنو از من آنچه را که به دستور پروردگارم مي گويم ! هيچ مردي نيست که در کارهاي منزل به همسرش کمک کند ، مگر اينکه پاداش او به هر تار مويي که بر بدنش روييده باشد ، ثواب يک سال عبادتي است که تمام روزهايش را روزه گرفته و تمام شب هايش را به عبادت ايستاده ، شب زنده داري کرده باشد و خداوند به او ثوابي مي بخشد که به انبياي صابر خود مثل حضرت داوود و يعقوب و عيسي عليهم السلام بخشيده باشد.
اي علي ! کسي که در کارهاي خانه به همسر خود بدون سرکشي و دلتنگي و تکبر خدمت نمايد ، پروردگار اسمش را در دفتر شهدا ثبت مي کند و برايش به هر روز و شبي ثواب هزار شهيد و به هر قدمي که بر مي دارد به آن مرد ثواب حج و عمره مي دهد و به هر قطره اي که از بدنش عرق بيايد يک خانه در بهشت برايش منظور مي نمايد.
اي علي ! يک ساعت خدمت کردن به همسر در کارهاي خانه بهتر از عبادت هزار سال و هزار حج و هزار عمره و بهتر از آزادي هزار بنده در راه خدا و هزار جنگ در راه دين و عيادت از هزار مريض و هزار نماز جمعه و هزار تشييع جنازه و هزار گرسنه اي که براي رضاي خداوند رحمان سير گردد و هزار برهنه را پوشاند و هزار اسب در
راه پروردگار دادن و برايش بهتر از هزار دينار به مستمندان صدقه دادن و بهتر از تلاوت تورات و انجيل و زبور و قرآن است و بهتر از آزاد کردن هزار اسير و بخشيدن هزار شتر به فقراست و چنين مرد خدمتکار به همسر ، از دنيا بيرون نمي رود مگر اين که جايگاه خوب خود را در بهشت ببيند.
اي علي! کسي که روگرداني و تکبر نکند در خدمت به همسرش بدون حساب وارد بهشت مي شود.
اي علي ! خدمت به همسر کفاره (پاک کننده) گناهان کبيره است و خاموش کننده آتش خشم پروردگار جبار و صداق ازدواج با حورالعين و اين خدمت موجب زيادي خوبي ها و علو مقام است.
اي علي! خدمتکار همسر نمي شود مگر شخص صديق و درستکار و يا شهيد و يا مردي که خداوند متعال خير دنيا و آخرت را برايش خواسته باشد. بحار ج 13 ص 133 چاپ ايران و جامع الاخبار ص 102