نهج البلاغه

حکمت ها؛رضایت مردم:
امام علی(ع): كسى در انجام كارى كه مردم خوش ندارند، شتاب كند ، دربارة او چيزى خواهند گفت كه از آن اطلاعى ندارند.

حکمت ها؛پایان ناپذیری آرزوها:
امام علی(ع): كسى كه آرزوهايش طولانى است كردارش نيز ناپسند است .

حکمت ها:فعل بیهوده،رنج در آخرت:
امام علی (ع): ( در سر راه صفّين دهقانان شهر «انبار» تا امام را ديدند پياده شده و پيشاپيش آن حضرت مى دويدند فرمود چرا چنين مى كنيد؟ گفتند عادتى است كه پادشاهان خود را احترام مى كرديم)، فرمود:به خدا سوگند كه اميران شما از اين كار سودى نبردند، و شما در دنيا با آن خود را به زحمت مى افكنيد ، و در آخرت دچار رنج و زحمت مى گرديد، وچه زيانبار است رنجى كه عذاب در پى آن باشد ، و چه سودمند است آسايشى كه با آن ، امان از آتش جهنم باشد.

حکمت ها؛عوامل جلوگیری از زیان(الف):
امام علی(ع) در سفارش به فرزند گرانقدرشان،امام حسن(ع)فرمود:پسرم ! چهار چيز از من يادگير (در خوبى ها ) تا به آن ها عمل مى كنى زيان نبيني:
1 ـ همانا ارزشمند ترين بى نيازى عقل است . 2 ـ و بزرگ ترين فقر بى خردى است . 3 ـ و ترسناك ترين تنهايى خود پسندى است . 4 ـ و گرامى ترين ارزش خانوادگى ، اخلاق نيكوست.

حکمت ها؛جلوگیری از زیان(ب):
امام علی(ع) در سفارش به فرزند گرانقدرشان،امام حسن(ع)فرمود: و چهار چيز به خاطر بسپار (هشدارها)، كه تا به آن ها عمل مى كنى زيان نبيني:
1ـ پسرم ! از دوستى با احمق بپرهيز ، چرا كه مى خواهد به تو نفعى رساند اما دچار زيانت مى كند.
2 ـ از دوستى با بخيل بپرهيز ، زيرا آنچه را كه سخت به آن نياز دارى از تو دريغ مى دارد.
3 ـ و از دوستى با بدكار بپرهيز، كه با اندك بهايى تو را مى فروشد.
4 ـ و از دوستى با دروغگو بپرهيز كه به سراب ماند: دور را به تو نزديك ، و نزديك را دور مى نماياند.

حکمت ها؛عمل مستحب:
امام علی(ع): عمل مستحب، انسان را به خدا نزديك نمى گرداند، اگر به واجب زيان رساند.

حکمت ها؛سخنان فرد عاقل و احمق:
امام علی(ع): زبان عاقل در پْشت قلب اوست ، و قلب احمق در پْشت زبانش قرار دارد.(یعنی عاقل زبانش را بدون مشورت و فكر و سنجش رها نمى سازد . اما احمق هر چه بر زبانش آيد مى گويد بدون فكر و دقت ، پس زبان عاقل از قلب او و قلب احمق از زبان او فرمان مى گيرد).

حکمت ها؛بیماری ها:
امام علی(ع)به يكى از يارانش كه بيمار بود فرمود:خدا آنچه را كه از آن شكايت دارى ( بيمارى ) موجب كاستن گناهانت قرار داد ، در بيمارى پاداشى نيست اما گناهان را از بين مى برد ، آن ها را چونان برگ پاييزى مى ريزد و همانا پاداش در گفتار به زبان ، و كردار با دست ها و قدم هاست ، و خداى سبحان به خاطر نيت راست ، و درون پاك ، هركس از بندگانش را كه بخواهد وارد بهشت خواهد كرد .

حکمت ها؛خباب بن أرت:
امام علی(ع):خدا «خباب بن أرت»را رحمت كند ، با رغبت مسلمان شد و از روى فرمانبردارى هجرت كرد ، و با قناعت زندگى گذراند ، و از خدا راضى بود، و مجاهد زندگى كرد.

حکمت ها؛سعادتمند:
امام علی(ع): خوشا به حال كسى كه به ياد معاد باشد ، براى حسابرسى قيامت كار كند ، با قناعت زندگى كند ، و از خدا راضى باشد.