رجعت در دعاها و زیارت‏ها

[farid]

دعاها و زیارت‏های نقل شده از معصومان‏(ع)، مجموعه‏ای ارزشمند از معارف اسلامی به شمار می‏آیند و بسیاری از آموزه‏های ناب اسلامی را می‏توان از دل آنها به دست آورد. یکی از آموزه‏های مهم مکتب تشیع که در دعاها و زیارت نامه‏های ماثور به آن توجه شده، موضوع رجعت یا بازگشت به دنیاست.

1. در ابتدای «دعای عهد» که از امام صادق*(ع) روایت شده، به صراحت به موضوع بازگشت به دنیا در عصر ظهور اشاره و تاکید شده است که هر کس چهل روز این دعا را بخواند، از رجعت‏کنندگان خواهد بود:

هر کس چهل بامداد، خدا را با این دعا بخواند، از یاوران قائم ما خواهد بود. پس اگر پیش از [ظهور] قائم از دنیا برود، خدای تعالی او را از قبرش خارج می‏سازد [تا قائم را یاری دهد].

در ادامه این دعا نیز دعاکننده از خداوند می‏خواهد که اگر مرگ بین او و امام مهدی*(ع) فاصله انداخت، او را زنده سازد تا بتواند، یاری دهنده آن حضرت باشد.

بار خدایا، اگر مرگی که آن را بر تمام بندگانت قضای حتمی قرار داده‏ای، میان من و او جدایی افکند، مرا از قبرم برانگیز در حالی‏که کفنم را تن‏پوش خود قرار داده‏ام، شمشیرم را از نیام برکشیده‏ام، نیزه‏ام را به دست گرفته‏ام و دعوت‏کننده‏ای را که در شهر و صحرا بانگ می‏آورد، لبیک می‏گویم.

2. در زیارت جامعه کبیره که از امام هادی*(ع) روایت شده است و یکی از جامع‏ترین، پرمحتواترین زیارت‏های ائمه به شمار می‏آید، در موارد متعددی از رجعت سخن به میان آمده است. از جمله در بخشی از این زیارت می‏خوانیم:
و من... به [جایگاه شما] اقرار می‏کنم به بازگشت شما ایمان دارم، رجعت شما را تصدیق می‏کنم و امر شما را انتظار می‏کشم.

در بخشی دیگر از همین زیارت چنین آمده است:

خداوند تا زمانی که زنده‏ام پیوسته مرا بر [پذیرش] سرپرستی شما، دوستی شما و دین شما پایدار بدارد... و مرا از کسانی قرار دهد که از شما پیروی می‏کنند، راه شما را می‏پویند، به هدایت شما راهبری می‏شوند، در شمار شما محشور می‏شوند، در رجعت شما [به دنیا] باز می‏گردند، در دولت شما حاکمیت می‏یابند و هنگام بازگشت شما اقتدار پیدا می‏کنند.

3. در زیارت «آل یاسین» که از ناحیه مقدسه امام عصر(ع) نقل شده است، خطاب به ائمه معصومین‏(ع) چنین می‏خوانیم:

... رجعت شما [امامان] حق است و هیچ تردیدی در آن نیست. روزی که ایمان کسی که پیش از آن ایمان نیاورده یا به هنگام ایمان کار نیکی انجام نداده است، برای او سودی نخواهد داشت.

در ادعیه و زیارت‏های زیر نیز می‏توان آثار اعتقاد به رجعت را مشاهده کرد:
زیارت اربعین امام حسین*(ع)؛
زیارتی دیگر از زیارت‏های امام حسین*(ع)؛
زیارت حضرت ابوالفضل*(ع)؛
زیارت رجبیه؛
دعای روز سوم شعبان؛
زیارت حضرت قائم*(ع) در سرداب مقدس؛