جمع بندي و نتيجه
1.احاديث عرض ،ازجمله احاديثي هستند كه در جوامع حديثي شيعه و سني آمده و مورد اتفاق علماي اسلام هستند.
2. مساله عرضه روايات بر قرآن، نخستين بار از جانب پيامبر(ص) مطرح گشته و علت آن افزايش كذابين و وضاعين حديث در جامعه نبوي است .و هدف از*آن ارزيابي و تشخيص روايات صحيح از سقيم بوده است ،بطوري كه بعدها دربحث مرحجات حديثي در باب تعارضات نيز به كار گرفته شد.
3.آنچه در ضابطه عرض معيار است،مخالفت با ظاهر،نص و روح حاكم قرآن است بطوري كه به صورت تباين كلي باشد و عدم موافقت با قرآن را نمي توان دال بر عدم صدور دانست ،مانند روايت تخصيص،تقييد ،جري و تطبيق و موارد مسكوت عنه.
4.روايات نسخ و تقيه گرچه ممكن است مخالف با ظاهرآيات باشد، ولي الزاماً دلالت بر عدم صدور روايات نمي كند.
5. تامل درعلت صدور روايات عرض و كاربرد آن در باب تعارضات، موضوع حجيت ظواهر قرآن را روشن مي سازد.