«عاشقانه ترین عهــــد»

يا ايها الذين آمنوا اوفوابالعقود ⁽¹⁾

«اي اهل ايمان به پيمان ها و عهدها وفا كنيد.»

http://f1723.mail.vip.ir2.yahoo.com/...Inbox&inline=1

وفاي به عهد و پيمان از مهمترين و اساسي ترين فضايل اخلاقي است و عامل مهمي در استحكام روابط اجتماعي به شمار مي رود و بدون آن، هرج و مرج و عدم اعتماد در بين اقشار مختلف مردم حاكم مي گردد. وفاي به عهد و پيمان از چنان اهميتي برخوردار است كه حتي در بين مشركان نيز مطرح است، امام علي (ع) در نهج البلاغه در فرمان به مالك اشتر به اين موضوع اشاره فرموده اند «فانه ليس من فرائض الله ... در ميان واجبات الهي، هيچ موضوعي همانند وفاي به عهد در ميان مردم با تمام اختلافاتي كه دارند- مورد اتفاق نيست و به همين جهت بت پرستان زمان جاهليت نيز پيمان ها را در ميان خود محترم مي شمردند زيرا عواقب دردناك پيمان شكني را دريافته بودند»⁽²⁾ از همين مطلب، فضيلت وفاي به عهد و زشتي پيمان شكني به خوبي روشن مي شود. در روايتي رسول گرامي اسلام (ص) ملاك دينداري را وفاي به عهد بيان نموده است، حضرت (ص) فرمودند «لادين لمن لاعهد له ... آن كسي كه به پيمان خود وفادار نباشد دين ندارد⁽³⁾» با اين مقدمه، اهميت وفاداري به عهد و پيمان با امام زمان (عج) جلوه ديگري پيدا مي كند و علاوه بر ديدگاه اعتقادي- كه بر ماموم فرض و واجب است بر تبعيت با امام خود وفادار بماند- از نظر اخلاقي نيز بايد مقيد به عهد و پيماني باشيم كه هر روز در سحرگاهان با مولاو سرور خود حجه بن الحسن(ع) برقرار مي سازيم.دعاي عهد منقول از حضرت امام جعفر صادق (ع) كه بيش از ساير ادعيه به دعاي عهد مشهور مي باشد و مرحوم شيخ عباس قمي پس از زيارت حضرت صاحب الامر (عج) با عنوان دعاي عهد آن را ذكر كرده است. از حضرت امام جعفر صادق (ع) منقول است، «هركس چهل صبح اين عهد را بخواند از ياوران قائم (عج) مي باشد و اگر پيش از ظهور بميرد خداوند او را از قبر بيرون آورد كه در خدمت آن حضرت باشد. حق تعالي به هر كلمه هزار حسنه او را كرامت نمايد و هزار گناه از او محو نمايد ⁽⁴⁾.شايد تاكيد بر چهل صباح خواندن دعاي عهد، كنايه از مداومت بر خواندن باشد. چرا كه استمرار و مدامت بر يك عمل خاص و در وقت خاص از جمله نكته هاي اخلاقي است كه در سازندگي روح و جان آدمي تاثير فراواني دارد و براي عامل آن ايجاد تقيد، تكليف و وظيفه مي نمايد و آنگاه كه دعا كننده وظيفه خود بداند كه در هر روز، صبحگاهان تجديد عهد با مولاي خود نمايد اثرات مثبت عمل به وظيفه را در نهاد خود خواهد ديد. دعاي عهد در واقع تجديد عهد و پيمان است با حضرت صاحب الزمان (عج)، بيعتي است روزانه با امام عصر (عج) بر معرفت، اطاعت و ياري كردن آن حضرت (عج) كه در اين بيعت، دعا كننده مراقب اخلاص و جان نثاري خود را به پيشگاه مسعود آن حضرت (عج) اعلام مي دارد

دعاي عهد مشتمل بر چند قسمت مي باشد:
1- شروع دعا با ستايش و ثناي خداوند و ذكر اوصاف و صفاتي از حق تعالي است كه تجلي اين صفات و كمالات در وجود مسعود حضرت صاحب الامر(عج) مي باشد چرا كه حضرت (عج) واسطه فيض الهي بر جميع مخلوقات مي باشد و بر اين اساس احتمال دارد مراد از نور عظيم، نور حضرت صاحب الزمان (عج) باشد كه امر ظهور آن بزرگوار به اذن و قدرت حق تعالي خواهد بود و رب البحر المسجور «اي پروردگار درياي مملو يا درياي محيط و به تعبيري درياي افروخته»، در اينجا نيز احتمال دارد مراد از بحر مسجور، امام زمان (عج) باشد كه حضرتش (عج) درياي بي منتهاي علم الهي است و مملو است از علوم رباني و يا محيط است به جميع مخلوقات و يا اينكه افروخته است به نور پروردگار عالم ⁽⁵⁾
نزول حقيقت كتب آسماني تورات، انجيل، زبور و قرآن عظيم به ظهور حضرت ولي عصر (عج) است و حقيقت عمل به احكام آسماني در پرتو نور ظهور حضرتش جلوه مي نمايد.
2- درخواست و سوال از درگاه خداوند؛ در اين قسمت، به حق بعضي از صفات و كمالات الهي از بارگاه حضرتش درخواست مي نماييم، به حق ذات باري تعالي، نور ذات الهي، قيوميت خداوند و به حق آن نامي كه آسمان ها و زمين ها به واسطه آن روشن شده است «اسئلك باسمك الذي اشرقت به السموات و الارضون» كه ممكن است مراد همان نور عظيم اول دعا باشد يعني درخشيدن آسمان ها و برپايي زمين ها به بركت وجود مقدس حضرت مهدي (عج) است، نوع درخواست در فراز بعد ذكر مي شود.
3- ابلاغ سلام و تحيت و صلوات هايي به ساحت مقدس حضرت صاحب الزمان (عج) هم پايه عرش خداوند و به اندازه آنچه كه در علم خداوند به شمارش آيد و احاطه كرده است آن را كتاب خداوند از طرف همه مومنان در شرق و غرب عالم، در صحرا و كوه و خشكي و درياي عالم و از طرف دعا كننده و پدر و مادر دعا كننده.
در حقيقت ابلاغ صلوات و سلام به ساحت حضرت ولي عصر (عج) در هر صبحگاهان، وظيفه اي است كه دعا كننده با اين مضامين عالي بر زبان جاري مي سازد، سلام و صلواتي كه حد و نهايت ندارد. هم پايه عرش الهي كه حدي بر آن متصور نيست و به اندازه كلمات خداوند كه براي آن نيز نهايتي نمي باشد و اين صلواتي است كه در خور و شان حضرتش (عج) مي باشد.

4- عهد و بيعت با امام زمان (عج)؛ اين بخش از مهمترين فراز هاي دعاي عهد مي باشد، در اين فراز، دعا كننده به عنوان كسي كه عهد و بيعت منعقد و بيعت بر گردن او نهاده مي شود امام زمان (عج) به عنوان كسي كه با او عهد و عقد و بيعت منعقد مي شود و خداوند متعال نيز گواه و شاهد بر اين عهد و پيمان مي باشد: «اللهم اني اجدد له في صبيحه يومي هذا و .. خدايا به راستي من تجديد مي كنم براي او (عج) در بامداد امروز و هر روز كه زنده باشم، عهد و پيمان و بيعتش را كه در گردن من است به گونه اي كه هرگز از آن برنگردم و دست برندارم.»
عهد و پيمان، عملي اخلاقي است، عقد پيماني است در اعتقاد قلبي و بيعت، تسليم شدن در برابر اوامر و نواهي بيعت شونده است. بر اين اساس دعا كننده وظيفه خود مي داند كه در اول هر روز پيمان خود را با امام زمان (عج) تجديد نمايد و نيك مي داند ملاك دينداري، وفاداري به پيمان است و التزام به اين پيمان با معرفت و اعتقاد قلبي (عقد) تكميل مي گردد و به مقام وفاداري به بيعت و تسليم شدن در برابر اوامر و نواهي حضرت ولي (عج) مي انجامد.
و از اينجا معلوم مي شود كه در اين فقرات دعا، كمال توجه مورد نظر و مطلوب است والاتجديد عهد در هر روز صبح، تكرار است و در نتيجه تحقق تجديد عقد و عهد، به ترقي درجات معرفت و تسليم شدن به اوامر و نواهي حضرت ولي عصر (عج) مي باشد ⁽⁶⁾ كه در هر روز با معرفت بيشتر و عمل صالح (به آنچه رضاي حضرتش در آن است و اجتناب از آنچه باعث سخط حضرت مي شود) عهدي محكم تر و عقدي با تمام زواياي وجودي با حضرتش منعقد مي گردد.
5- دعا و درخواست براي اينكه خداوند مرا (دعا كننده را) از انصار و ياران آن حضرت قرار دهد. قرار گرفتن در رديف انصار و ياران حضرت (عج) توفيقي است از جانب خداوند كه بايد با دعا و تمنا از درگاه الهي، آن مقام را آرزو نماييم و به سوي آن حضرت بشتابيم و براي برآوردن خواسته هايش پيش قدم باشيم و فرمانبردار فرمان هايش و حمايت كننده از حضرتش (عج) قرار گيريم و همه اين مقام ها و شرافت ها از وفاداري و پايبندي به همان عهد و عقد و بيعت سرچشمه مي گيرد. مقام و شرافتي كه حتي مرگ نيز مانع از حمايت و وفاداري نسبت به حضرتش (عج) نگردد آنچنانكه در اين دعا زمزمه مي كنيم «بار خدايا اگر مرگ ميان من و او جدايي افكند، پس مرا از قبرم بيرون آور در حالي كه كفنم را به كمر بسته و شمشيرم را كشيده و نيزه ام را افراشته باشم و لبيك بگويم حضرتش را.»

6- درخواست رويت و زيارت حضرت صاحب الزمان (عج)؛ مقام زيارت ديدار حضرت مهدي (عج) از توفيقات الهي است كه خداوند متعال به هر كس بخواهد توفيق تشرف به زيارت حضرت مهدي (عج) را عطا مي كند و ما بايد از درگاه الهي اين توفيق را درخواست نماييم. نفس اين درخواست و تمناي ديدار حضرت مهدي (عج) باعث تقويت رشته مهر و محبت به ساحت مقدس حضرت (عج)، در دل و جان درخواست كننده مي شود چرا كه تمناي ديدار، نيازمند محبت و مهر و وفا است و درخواست واقعي ديدار، زماني است كه محبت واقعي و حقيقي و سرشار از اعتقاد و تسليم بودن، در دل منتظر باشد. در اين فراز از دعا اين چنين زمزمه مي كنيم؛ «خدايا بنمايان به من آن چهره زيبا و پيشاني ستوده را و سرمه كش بر چشمم به نگاهي از من به سوي آن (عج)، و نزديك گردان فرج او را و آسان ساز فرجش را و ....»
7- دعا در حق امام زمان (عج)؛ فرازهاي بعدي دعاي عهد، درخواست هايي است كه براي ظهور حضرت (عج)، از درگاه الهي تمنا مي كنيم تا احقاق حق كند و باطل را از بين ببرد، پناه بندگان ستمديده باشد، تجديد كننده احكام تعطيل مانده از كتاب خدا باشد و با ظهورش، شاد گرداند دل پيامبر بزرگوار اسلام (ص) و همه پيروان آن حضرت را كه همه به انتظارند كه دين و احكام دين آن گونه كه بايد باشد. اجرا و مستقر گردد و اندوه و غم هزار و چند ساله امت منتظر را با حضورش برطرف سازد. آمين يا رب العالمين.
زيرنويس ها:
1- سوره مائده، آيه اول.
2- ترجمه و شرح نهج البلاغه فيض الاسلام/ جزء پنجم، نتامه 53 فراز 76.
3- بحارالانوار، ج 16، ص144.
4- همان مدرك، ص1061 .
5- شرح دعاي عهد، ميرزا محمدبن محمدحسن بن ملاعلي هرندي، ص 5 و 6.

6- همان مدرك، ص36