نمایش نسخه قابل چاپ
سلام به دوستان و محبین و شیعیان
در این قسمت در مورد طبابت آقا علی بن موسی الرضا (ص) بحث و گفتگو میکنیم..
لطفا همه ی دوستان شرکت کنند و احادیثی ذکر کنند تا کمی علم از علوم اهل بیت را یاد بگیریم تا به مشکلات کوچیک و بزرگ دچار نشویم و مریضی های عجیب و غریب نگیریم.
انشاالله
بهترين آبهاى نوشيدنى
امام رضا (ص):بهترين آبها براى نوشيدن شخص اعم از اينكه در وطن اقامت كند يا مسافر باشد آبى است كه چشمه آن از سمت مشرق و سبك و روشن باشد.
گرامىترين آبها علاوه بر صفات فوق آنست كه محل پيدايش و خروج آن نيز از طرف طلوع خورشيد باشد در تابستان يعنى از سمت مطلع تابستانى.
سالمترين و بهترين آنها آبى است كه با داشتن صفات مزبور از محل خود بجوشد و مجراى آن شكاف تپهها و كوههاى خاكى باشد.
اما آب شور و آبهاى سنگين موجب يبوست معده مىشود.
آب برف و آب يخ براى غالب مزاجها مضر و خطرناك است.
آب باران سبك و گوارا و صاف است و براى كليهى اجسام نافع است در صورتى كه زياد نماند و در مخزن خود زمانى دراز حبس نشود.
اما آب چاه شيرين و صاف است و سودمند ميباشد بشرطى كه هميشه جريان داشته باشد و در زمين محبوس نشود.
اما آب درهها و گوديها گرم و غليظاند خصوص در تابستان چون راكد است و آفتاب دائما بر آن ميتابد و گاهى خوردن چنين آبى باعث غلبه و تحريك صفراء مىشود.
بهداشت مسافر
بدان كه همانا شخص مسافر بايد در هنگام حركت اعتدال هوا را در نظر داشته باشد وقتى در هواى گرم ناچار بمسافرت شد شكم خود را از طعام پر نكند و نيز با شكم خالى حركت نكند اعتدال در شكم را رعايت كند در هواى گرم غذاى سرد و مرطوب بخورد از گوشت تازه و هلام «1» و سركه و روغن زيتون و آب غوره و نظير آنها استفاده كند.
بايد دانست كه در هواى بسيار گرم راه نوردى براى بدنهاى لاغر خصوص هنگامى كه شكمشان از طعام خالى باشد مضر است ولى در بدنهاى فربه سودمند.
اما صلاح حال مسافر و حفظ او از بيشتر آزارها باينست كه از آب هيچ منزلى كه در آن نزول ميكند ننوشد مگر اينكه قبلا آن را با آب سابق ممزوج كرده باشد، با آبى كه خالص و مخصوص همان منزل باشد و با آبهاى ديگر اختلاط نيافته باشد.
لازمست اينكه مسافر از وطن خود از جايى كه در آن رشد و تربيت يافته مقدارى خاك بردارد و در هر منزلى كه وارد مىشود كمى از آن خاك را با آب مشروب خود بياميزد و خوب آن را درهم زده محلول را بكنارى بگذارد تا گل آب كاملا رسوب كند و آب صاف شود.
پیشگیری از بعضی از بیماری ها
كسى كه ميخواهد از درد مثانه شكايت نكند بول خود را نگه ندارد هر چند بر روى اسب باشد.
كسى كه بآزار شكم مبتلا نشود در ميان طعام خوردن آب ننوشد چه آب خوردن در بين غذا رطوبت بدن را زياد و معده را ضعيف ميگرداند رگهاى بدن بهره خود را از غذا نميگيرند، غذا در معده تحليل نميرود.
كسى كه ميخواهد بسنگ مثانه و حبس البول دچار نشود موقع انزال جلوى منى را نگيرد و كار مجامعت را طولانى نكند.
آن كس كه ميخواهد بدرد اسافل بدن مبتلا نشود و از درد بواسير محفوظ بماند در هر شبى مقدار هفت دانه خرماى برنيك را با كمى كره گاو ميل كند و نيكو است محل را بروغن زنبق چرب نمايد.
كسى كه ميخواهد حافظهاش قوى شود صبحها ناشتا نزديك هفت مثقال زبيب بخورد.
كسانى كه بنيروى حفظ بيشترى احتياج دارند هر روز سه قطعه زنجبيل كه با عسل مربا شده بخورند و نيز مقدارى خردل با غذاى خود مصرف كنند.
آن كس كه ميخواهد خردش نيرومند گردد هر روزه سه دانه هليله را با نبات بكوبد و ميل كند.
كسى كه مىخواهد ناخنهاى او نتركد و زرد نشود و اطراف ناخنهايش سالم بماند ناخنهايش را در هر پنجشنبه يك بار بگيرد روز ديگرى را براى اين كار اختيار نكند.
هر كه ميخواهد بگوش درد مبتلا نباشد هنگام خوابيدن مقدارى پنبه در سوراخ گوش خود بگذارد.
هر كس بخواهد در دوره زمستان زكام را از خود دور ببيند هر روز سه لقمه از غذاى عسل ميل كند.
بايد دانست كه عسل نيز داراى نشانههائيست كه بآنها سود و زيانش از هم شناخته مىشود.
عسلى كه بوئيدن آنها توليد عطسه ميكند و آنها كه نوشيدنش مسكر و مستى مىآورد و آنهائى كه چشيدنش گلو و مرى را مىسوزاند اين انواع از عسل خوب نيست بلكه سم و كشنده است.
بوئيدن گل نرگس را در زمستان بتأخير نياندازيد چه استشمام آن زكام را برطرف ميكند هم چنين بوئيدن سياهدانه رافع زكام است.
كسانى كه از زكام در ايام تابستان ناراحتند هر روزه يك خيار بخورند و از نشستن در آفتاب پرهيز كنند.
هر كس از درد شقيقه متألم است و آنكه از مرض شوصه (بگفته قانون بو على ذات الجنب است و بقول صاحب قاموس دردى است در شكم و يا بادى است در زير دندهها كه ظاهرا همان سينه پهلو باشد) ناراحت است قبل از ابتلاى بآن از خوردن گوشت ماهى تازه دريغ نكند در فصل تابستان و زمستان و نيكو است قبل از خواب ميل كند كسى كه ميخواهد بدنى سالم و سبك داشته باشد و گوشتهاى تنش كم و متناسب باشد هنگام شب غذاى كمى بخورد
كسانى كه ميخواهند دليچك و زبان كوچك آنها ساقط نشده و پائين نيفتد پس از خوردن شيرينى با سركه غرغره كنند.
كسى كه بخواهد دچار بيمارى يرقان نشود هنگام تابستان در اولين لحظهاى كه در اطاق بستهاى را باز كرد فورى داخل آن نشود و در زمستان بمحض اينكه در اطاق را براى خروج باز كرد خارج نگردد.
كسى كه مىخواهد بدنش از استيلاى اقسام بادها در امان باشد اقلا يك بار سير بخورد.
كسى كه بخواهد دندانش فاسد نشود قبل از خوردن غذاى شيرين لقمه نان ميل كند.
كسى كه مىخواهد غذايش تحليل برود و از آن ضررى نه بيند اول بطرف راست بخوابد و سپس بسمت چپ بغلطد تا بخواب رود.
هر كس بخواهد از غلبه بلغم در مزاج خود بكاهد در اول هر آفتاب قدرى جوارش حريف بخورد و حمام و عمل جماع را زياد كند و زياد در آفتاب بنشيند از غذاهاى سرد و مرطوبى پرهيز كند اين دستور بلغم را مىسوزاند و نابود ميكند.
هر كس مىخواهد آتش صفرا را خاموش كند هر روزه مقدارى از چيزهائى كه سرد و رطوبى است بخورد و بدن خود را استراحت بدهد از هواى خنك استفاده كند كمتر حركت كند و بصورت كسانى كه آنها را دوست دارد بسيار نگاه كند.
آن كس كه بخواهد سوداء را بسوزاند بوسيلهاى حالت قى در خود ايجاد كند و بسيار فصد نمايد و زياد نوره بكشد.
كسى كه مىخواهد باد سرد را از خود دور كند لازمست گاهی حقنه كند و بر بدن خود روغن بمالد با حوله آب گرم تن خود را ماساژ دهد، در آب گرمى كه داروهاى گرم در آن ريخته باشد زياد مكث كند.
براى نابود كردن غلبه بلغم نيكو است در اول هر روز يكمثقال از اطريفل صغير ميل شود «1».
حمام و شرايط آن
حمام مانند بدن آدميزاد از چهار طبيعت تركيب شده و داراى چهار خانه است.
خانه اول سرد و خشك است.
خانه دوم سرد و تر است.
خانه سوم گرم و تر است.
خانه چهارم گرم و خشك.
حمام منافع زياد و قابل توجهى دارد، مزاج آدمى را باعتدال ميكشاند چرك و پليدى را بر طرف ميكند، رگهاى تن را از كوچك و بزرگ همه را نرم و ملايم ميسازد، اعضاء را تقويت ميكند، فضولات بدن را زايل مينمايد؛ مواد زايده را ذوب و نابود ميگرداند، عفونات را از ميان ميبرد.
كسى كه ميخواهد در پوست بدنش جوش و تاول پيدا نشود قبل از اينكه داخل گرمخانه شود يا ميان آب گرم برود ببدن خود روغن بنفشه بمالد.
براى اينكه از استعمال نوره زخمى در بدن پيدا نشود يا مبتلا بتركيدن دست و پا نشويم از لكههاى سياهى كه در پوست پيدا مىشود محفوظ بمانيم بايد قبل از استعمال نوره بدن را با آب سرد شستشو بدهيم.
هر گاه خواستيد نوره مصرف كنيد قريب دوازده ساعت يا يك روز تمام از عمل جماع قبلا پرهيز كنيد.
منبع:
طب الرضا_رساله الذهبیه ص 69تا 76
دوستان باز هم مطالب میذارم این آخرش نیستاااا..
بسیار بسیار بسیار عالی بود. ممنون ازت. من خودم خیلی به طب اسلامی علاقه مند و معتقدم. از رساله ذهبیه هم میتونی استفاده کنی.
خواهش میکنم.اینا از رساله ذهبیه بود دیگه.3تا پست بالا رو نگاه کن
در بهاران چه ميگذرد؟
فصل بهار روح زمانها است و اول اين فصل ماه آزار است (ماههاى رومى) در اين ماه شب و روز پاكيزه و معطر است، زمين نرم مىشود و غلبه بلغم از ميان ميرود و خون بهيجان مىآيد.
طب و بهداشت صحيح و كامل آنست كه گردش زمان و تأثير هواهاى مختلف فصول را در بدن منظور داشته باشد و بمقتضاى آنها تعيين وظيفه كند زيرا محسوس است كه تأثير فصلها فقط در مزاج درختان و سبزهها نيست بدن آدمى نيز در تحت تأثير و تربيت آنها است همان فعل و انفعالاتى كه در مزاج نباتات پديد مىآيد در مزاج انسان نيز پيدا مىشود.
اگر چهار فصل را عبارت از يك موجود زنده فرض كنيم پائيز و زمستان و تابستان بمنزله جسم و اعضاى پيكر اوست و بهار جان و روان او، در ماه اول اين فصل شب و روز هواى خوش پيدا ميكند و زمين نرم و آماده پرورش اطفال گياه ميگردد بدن ما نيز نرم و بانشاط و مهياى ترميم و تقويت است.
بلغم (يكى از اخلاط چهارگانه) كه بر اثر كم شدن عمل تعريق و نيافتن حرارت كافى از خورشيد زياد مىشود در بهار كه مسامات بدن باز ميگردد و تنفس بيشتر از هواى پاك جبران كمبودى عمل تعريق مينمايد قهرا استيلاى آن رو بكاهش ميگذارد و چون بلغم كه موجب فرسودگى عروق و سلولهاى قرمز خون بود كاسته شد سلولها بتكثير نسل پرداخته خون بجنبش و هيجان مىآيد.
[آغاز بهار]
چه مىبايد خورد؟
در ماه اول بهار بيشتر غذائى كه مناسب است عبارتست از خوراكيهاى لطيف و گوشت و تخم مرغ نيم برشت و نوشيدن شربتى كه بعدا وصفش خواهد آمد پس از آنكه با آب خالص تعديلش كرده باشند.
مقصود از خوراكيهاى لطيف چيزهائى است كه بآسانى هضم و جذب بدن گردد و مواد زائدش كمتر باشد در فصل بهار چون سلولهاى بدن ما باقتضاى عوامل طبيعى كه در آن موجود است بيشتر از ساير فصول در فعاليتاند جهاز بدن سلولهاى مرده را بصورتهاى مختلف خارج كرده و سلولهاى جوان و تازه را جانشين آنها ميگرداند قهرا بغذائى بيشتر محتاج است كه مصالح ساختمانى تن را سريعتر تهيه كند و فضولات و مواد مدفوعى آن كمتر باشد.
گوشتها در صورتى كه با شرائط بهداشت فراهم شوند از جمله همان غذاهاى لطيف است زيرا بدن ما چنان كه در جاى خود مسلم شده تقريبا از تمام عناصر وجود ساخته و تركيب شده است و همه آنها در تجديد مواد بدن (بدل ما يتحلل) لازم است با اين فرق كه بعضى بىواسطه و بعض ديگر با واسطه داخل بدن مىشوند، خاك و آب خصوص آب دريا تمام مواد لازم را در بر دارند ولى ما نمىتوانيم خاك بخوريم و مدام آب بنوشيم ما بايد آن مواد را بوسيله گياه و حيوان وارد بدن كنيم همچنين نميتوانيم پيوسته گياهخوار باشيم بلكه قسمتى از املاح لازم را كه خاك و آب بگياه داده بايد از حيوان بگيريم خلاصه معده ما بعضى از خوراكيها را مستقيما در خود هضم ميكند و برخى بايد در معده گياه هضم شود و هضم دومش در معده ما صورت گيرد بعضى ديگر بايد در معده حيوان نيز هضم شود و هضم سومش وظيفه ما خواهد بود.
از چه پرهيز كنيم؟
و يتقى فيه اكل البصل و الثوم و الحامض در فصل بهار بايد از خوردن پياز و سير و ترشى پرهيز كرد.
منافع حمام
و منفعة عظيمة يؤدى الى الاعتدال و ينقى الورك و يلين العصب و العروق و يقوى الاعضاء الكبار و يذيب الفضول و يذهب العفن.
حمام منافع بزرگى دارد، مزاج آدمى را باعتدال ميكشاند چرك و پليدى را برطرف ميكند، رگها و پى را نرم ميكند، اعضاى بزرگ بدن را تقويت مينمايد، فضولات بدن را زايل و عفونات را نابود ميسازد.
خیلی جالبه اهل بیت درباره کیفیت آبی که ما درشرایط مختلف باید استفاده کنیم هم نظریه دارننقل قول:
نوشته اصلی توسط J.MOGHADAM
واقعا جای تامل داره که این همه علم بهداشت آب پیشرفت کرده ولی هنوز نتوانسته اند آب کاملا بهداشتی به بشر بدهند
برای این حرف خودم سند دارم: در همه تصفیه خانه های آب موادی که به آب می زنن و یا عملیات هایی که بوسیله دستگاهها
روی آب آشامیدنی انجام می دهند در دراز مدت همه به ضرر بدن انسان می باشد.
حق تنها با علی(ع) و اولاد علی(ع) می باشد.
تازه فقط آب هم نیست درباره کلی از بیماری ها گفتن..
واقعا برداشت و نکته سنجی زیبایی بودنقل قول:
نوشته اصلی توسط mostafahem
در روایت هم داریم هرچیز صحیح از طرف ما اهل بیت خارج شده
و حتی هر قضاوت صحیح که در دنیا انجام می شه از طرف امیر المومنین است
به هرحال باید اسم این موضوع را گذاشت معجزه طبی اهل بیت
انصافا این کلمات معجزات اهل بیت هستند
همان استدلال در باره پیامبر که پیامبر امی بودند
تمام اهل بیت نیز امی هستند لذا تمام کلمات ایشان معجزه هست
شاید روایات طبی نتونیم عمل کنیم ولی یقین ما به اهل بیت زیاد می کنه
این می فهمیم که که از اهل بیت عقب موندیم
و می فهمیم که یتیم هستیم
و یتیمی بد ترین درد این دنیا است
خدا به رحم کند و ما را از یتیمی خارج کند
حجامت
وقتى تصميم گرفتى حجامت كنى از نظر وقت بايد بيرون از دوازدهم ماه تا پانزدهم ماه نباشد زيرا خون گرفتن در اين دو سه روزه بيشتر ببدن صحت مىبخشد از اين مدت كه گذشت حجامت مكن مگر در صورتى كه ناچار شوى زيرا هر چقدر ماه رو به نقصان گذارد و باريكتر شود خون نيز در عروق از هيجانش كاسته و رو بنقص ميگذارد چنان كه هر قدر ماه بزرگ و كامل شود هيجان خون بيشتر ميگردد.
حجامت از نظر مراتبى كه تكرار مىشود تابع سن است.
كسى كه در مرحله بيست سالگى است هر بيست روز يك مرتبه و سى ساله هر سى روز يك بار همچنين چهل ساله و پنجاه ساله به نسبت هر ده سالى كه بر عمرش اضافه مىشود ده روز ديرتر حجامت كند.
حجامت خون را از كجاى بدن خارج ميكند:
خونى را كه حجامت بيرون مىآورد از رگهاى كوچكى است كه در ميان گوشتها و ماهيچهها پنهان ميباشد شاهد اين گفتار آنست كه در حجامت بخلاف فصد قواى انسان تحليل نميرود و ضعف مسلط نميشود.
علل برخى از بيماريها
خوردن كليه گوسفند و تودليهاى آن مثانه را تغيير ميدهد.
داخل شدن بحمام با شكم پر مورث قولنج ميگردد.
غسل كردن با آب سرد بعد از خوردن ماهى باعث فلج مىشود.
خوردن ترنج در شب چشم را چپ و احول ميكند.
جماع با زن حائض طفل را بخطر جذام مىاندازد.
بول نكردن بعد از عمل مجامعت مولد سنگ مثانه ميگردد.
جماع بعد از جماع بدون اينكه غسلى در ميان فاصله شود طفل را بجنون نزديك ميكند.
زياد تخم مرغ خوردن موجب بزرگى سپرز و باد سر معده مىشود.
پرخوردن تخممرغ كبابى باعث ضيق نفس و تنگى سينه ميگردد.
خوردن گوشت خام مولد كرم معده در شكم است.
خوردن انجير توليد شپش ميكند در صورتى كه گنديده و سياه شده باشد.
خوردن آب سرد بعد از طعام گرم دندان را فاسد و خراب ميكند.
زياد خوردن گوشت گاو و حيوانات وحشى موجب كندى ذهن و بلادت عقل و تحير فهم و كثرت فراموشى مىشود.
هنگامى كه خواستى بحمام بروى و دچار سردرد و زكام نشوى قبل از فرو رفتن در آب پنج جرعه از آب گرم تميز بنوش كه باذن خداوند متعال از درد سر و درد شقيقه سالم ميمانى و گفته شده كه پنج كف آب گرم نيز بر روى سر ريخته شود.
درد و درمان
اعلم ان اللَّه عز و جل لم يبتل الجسد بداء حتى جعل له دواء «1» و لكل صنف من الداء صنف من الدواء و تدبير و نعت.
عالم وجود ميدان تنازع بقاء است، هر چيز براى آنكه وجود داشته باشد و زندگى كند محتاج بحركت و فعاليت است.
حركت و فعاليت در صورتى تحقق پيدا ميكند كه نيروى جذب و دفعى در كار باشد.
نيروى جاذبه و دافعه ميان دو موجود مخالف بكار مىافتد.
پس اگر عالم خانه تضاد و تخالف نبود زندگى و هستى معنائى نداشت.
بايد مقابل نور ظلمت باشد و برابر تاريكى روشنى، مقابل خوشى ناخوشى باشد و روبروى بيمارى تندرستى.
اين همان معناى حكمت است و مقتضاى عدل كل.
امام هشتم عليه السّلام ميفرمايد. بدان كه خداوند عزيز و باشكوه بدنى را بدردى گرفتار نساخته مگر اينكه درمانى برايش قرار داده است.
براى هر دسته از دردها گروهى از داروها است علاوه تدبير و كوشش نيز لازم است.
پس طبق فرمایش امام رضا(ع) برای هر دردی درمانی است.
این خیلی جالب و مهم است.
كرم در معده
و اكل اللحم التى لا يطبخ يولد الدود في البطن.
خوردن گوشت خام در معده توليد كرم ميكند.
گوشت از جمله غذاهائى است كه بيش از هر چيز مورد گفتگوى غذاشناسان قرار گرفته است بسيارى طرفدار آن هستند و عده زيادى هم با آن مخالفند فوايد و مضار گوشت كه محل بحث و استدلال طرفين است بيشتر در گوشت پخته و كبابى است اما گوشت خام را تقريبا اتفاق دارند كه براى انسان غذائى خطرناك است.
گوشت اگر نيم پخته هم باشد امراضى را ايجاد ميكند كه در رديف آنها آپانديس تورم روده و عفونتهاى معدى و رودهاى و بيماريهاى كبدى و مرض قند، ربوسل و باحتمال قوى سرطان بشمار ميرود.
معده انسان نميتواند گوشت خام را درست هضم كند و گوشتى كه در معده هضم نشود آلبومين آن در روده كلفت متعفن شده و توليد سمهاى جديدى ميكند كرمهاى معده عمده علتش عفونت است و عفونتهاى معدى عمده علت آنها مواد گوشتى خصوص گوشتهاى خام و نيمهپز است.
در گوشت سمى است بنام كاسترل كه امراض خطرناكى را بوجود مىآورد البته در صورتى كه زياد و مدام خورده شود ولى در گوشت خام اين سم بمقدار زياد و زنده است لذا خوردن گوشت خام هر چند كم باشد خطرناك خواهد بود.
توليد شپش
و اكل التين يقمل منه الجسد اذا دمن عليه.
خوردن انجير توليد شپش ميكند هر گاه گنديده باشد.
تمام خواص و فوايدى كه براى ميوهها گفته و نوشتهاند در مورد ميوههاى تازه و سالم است ميوههاى پير فاقد خاصيت و ويتاميناند بخصوص اگر گنديده باشند كه لانه انواع ميكربها و مرضها است، اصولا تمام خوراكىهاى فاسد و گنديده حامل و ناقل ميكربها هستند ولى با اين فرق كه خوراكىهاى گوشتى و چربىدار يكنوع انقلاب و بهم خوردگى در شكم ايجاد ميكنند كه همان مايه استفراغ، قى يا اسهال مىشود و اگر بيمار از اين دو حالت جان بدر ببرد بسلامتى اميدوارتر است و ديگر خطر تسلط و نفوذ ميكربها براى او نيست.
ولى ميوهها و سبزيجات اين اضطراب و انقلاب را در مزاج ايجاد نميكنند در نتيجه فرصت خوبى بدست ميكربها ميدهند بنا بر اين حتى الامكان بايد از ميوههاى تازه و جوان استفاده كرد.
ميوهها را جز در موقع خوردن نشوئيد زيرا در طبيعت براى اينكه ميوههاى شما تا مدتى سالم بماند بامر خالق طبيعت روى آنها سم پاشى شده و بعضى چرب و بعض ديگر پوششهاى پنبهاى و غيره روى آنها كشيده شده تا از نفوذ هوا و ميكربهاى خارجى محفوظ بمانند شستن و پاك كردن آنها جز در وقت خوردن صلاح نيست و شما هم اگر مايليد كه بهتر و بيشتر ميوهها را تازه نگهدارى كنيد آنها را بروغنجات بيالائيد و به را لاى پنبه نگهدارى كنيد
فساد دندانها
و شرب الماء البارد عقيب الشيء الحار و الحلاوة يذهب بالاسنان.
آشاميدن آب سرد و بعد از طعام گرم و شيرينى دندانها را فاسد ميكند.
دندان بعلل زياد و مختلفى ممكن است فاسد و خراب شود.
كرم خوردگى:
روى دندانها را روپوشى محكم بنام مينا پوشانده است اين روپوش دندان را از نفوذ بسيارى از مواد مضره كه يكى از آنها خود بزاق دهان است نگهدارى ميكند وقتى اين روپوش بعللى شكست سوراخى در آن ايجاد ميگردد كه از آن تعبير بكرم خوردگى مىكنند
موادى كه از بقاياى غذا و شيرينى در لابلاى دندانها ميماند پس از مدتى تبديل به اسيد شده ميناى دندانها را فاسد ميكند.
وقتى دندان شكاف برداشت مواد شيميائى غذاها شكاف را توسعه داده تا بريشه دندان يا برشتههاى عصبى فك ميرساند رسيدن آن مواد برشتههاى عصبى باعث تحريك آنها و دردهاى سخت ميگردد گاهى در ميان شكافها بقاياى غذا مانده تبديل بميكرب مىشود و ميكربهائى هم كه با غذا وارد دهان ميگردند داخل شكافها شده شروع برشد و فعاليت ميكنند در اين موقع است كه بيماريهاى مختلف دهان
و دندان پديد مىآيد.
خوردن و آشاميدن غذاى سرد بعد از خوردن غذاى گرم يا گرم بعد از سرد موجب تركيدن ميناى دندان و فساد آن ميگردد.
منافع حمام
و منفعة عظيمة يؤدى الى الاعتدال و ينقى الورك و يلين العصب و العروق و يقوى الاعضاء الكبار و يذيب الفضول و يذهب العفن.
حمام منافع بزرگى دارد، مزاج آدمى را باعتدال ميكشاند چرك و پليدى را برطرف ميكند، رگها و پى را نرم ميكند، اعضاى بزرگ بدن را تقويت مينمايد، فضولات بدن را زايل و عفونات را نابود ميسازد.
مقصود از اعتدال كه بوسيله حمام نصيب بدن ميگردد ظاهرا نتيجه تصرفات چهارگانه و پى در پى است كه حمام در مزاج مىكند، شرح اين تصرفات در خود متن داده شده است، انسان وقتى وارد حمام مىشود لباس خود را ميكند تحت تأثير هواى سرد و خشك است چون وارد گرمخانه شد احساس سرما مىكند و تر است مدتى كه گذشت در گرما، و ترى واقع مىشود چون خارج شد در حالى كه گرم است خشك مىشود از تركيب اين احوال يك نوع اعتدالى در مزاج پديد مىآيد كه نشانه آن سبكى و نشاط است.
اين خاصيتى است كه بيشتر نصيب پوست بدن ميگردد و اما ساير قسمتهاى بدن هر كدام بهره زيادى از حمام ميبرند كه در متن بآن اشاره شده است، نتيجه خدمتهائى كه حمام بما مىكند سلامتى و صحت مزاج است كه بقيمتى ارزان ميفروشد بنا بر اين حمام يك بيمارستان مجهز و كامل است كه كشته و مردهاى بيرون نمىدهد و تمام كسالتهائى كه بعد از حمام ديده مىشود در خارج از حمام بر اثر عدم مراقبت و سهل انگارى در غذا و لباس و كار و شرايط بعدى گريبان ما را ميگيرد.
زياد گوشت شكار نخوريد
و الاكثار من اكل لحوم الوحش و البقر يورث تغير العقل و تحير الفهم و تبلد الذهن و كثرة النسيان.
زياد خوردن گوشت گاو و حيوانات وحشى موجب كمى عقل و سرگردانى فهم و بلادت ذهنى و زيادى نسيان مىگردد.
هر چيز وقتى زياده از حد شد و اعتدال خود را از دست داد بجاى سود زيان ميرساند گوشت گرچه مخالف بسيار دارد ولى اگر در خوردن آن رعايت اعتدال شود مفيد و خدمتگزار جان و تن است همه ضررهاى گوشت در زياد روى آنست و گر نه گوشت در قبال مضرات- منافع زيادى هم دارد از جمله خواهش جنسى را بجنبش مىآورد و اعصاب مغز را بيدار ميكند، نازكبينىهاى شعر او ظريفكاريها، عشقها، عاطفهها، ابتكارات علمى و فنى همه در اثر تحريك اعصاب است و گوشت بيش از هر چيز اعصاب را تحريك مينمايد علاوه مغز هم غذا ميخواهد و غذاى مغز فسفر و يستين است و اين دو ماده در گوشت بيش از ساير غذاها يافت مىشود ولى با همه خواصى كه گوشت در تقويت و تحريك اعصاب دارد اگر زياده از حد مصرف شود اعصاب را فرسوده و فلج كرده از كار مياندازد، فرسودگى اعصاب همان جنون و تحير و فراموشى و لا هدفى است.
گوشت گاو و حيوانات وحشى از جهت خواص مذكور قوىتر و زيادروى در خوردن آنها ضررش بيشتر است.
تخم مرغ زياد نخوريد
و كثرة اكل البيض و ادمانه يولد الطحال و رياحا في رأس المعدة و الامتلاء من البيض المسلوق يورث الربو و الابتهار.
زياد تخم مرغ خوردن موجب بزرگى سپرز و بادها در سر معده مىشود پركردن شكم از تخم مرغ كبابى باعث ضيق نفس و تنگى سينه ميگردد.
دكتر گيلورد هاوزر دانشمند و غذاشناس مشهور در كتاب گذرنامه خود ميگويد تخم مرغ در تغذيه مقام مهمى چون شير دارد زيرا داراى مواد سفيدهاى از نوع عالى است و سرشار از تمام ويتامينها باستثناى ث ميباشد، و براى هر كس لازم است كه در هفته چهار تا پنج تخم مرغ بخورد ولى اشخاص سالخورده بعلت كولسترولى كه در تخممرغ هست بايد احتياط كنند و از مصرف آن خوددارى نمايند و آن را بحد اقل ممكن تقليل دهند.
كلسترل سمى است كه عامل اصلى ساختمان سنگهاى صفراوى و كبدى و مثانه ميباشد.
علاوه بر آنكه نبايد بخوردن تخم مرغ ادامه داد در يك وعده هم نبايد زياد خورد خصوص اگر با پوست كنار آتش پخته باشد تخم مرغ خام خوردنش خوب نيست پخته و سفتشده آن مطلوب نيست بهترين پختنها نيم بند كردن آنست (عسلى).
براى عسلى كردن تخم مرغ نبايد آن را در آب جوشانيد بلكه بايد در آبى كه نزديك بجوش باشد آن را بعمل آورد.
بهترين آشاميدنى
و خير الماء شربا ما كان ينبوعه من الجهة المشرقية من الخفيف الابيض و اصحها ما كان مجراه في جبال الطين.
بهترين آبهاى آشاميدنى اعم از اينكه شخص مسافر باشد يا در وطن اقامت داشته باشد آن است كه چشمه آن از سمت مشرق و سبك و سفيد باشد و سالمترين آبها آنست كه مجراى آنها در كوههاى خاكى (تپهها) بوده باشد.
در بعضى از نسخ عبارت باين طريق است:
و افضل المياه التى تجرى بين مشرق الشمس الصيفى و مغرب الشمس الصيفى
يعنى بهترين آبها آنست كه از سمت مشرق آفتاب تابستان و مغرب آفتاب تابستان جارى شود.
آبى كه از سمت شمال جارى مىشود چون مجرايش طبيعى و از بالا به پائين است با سهولت جارى ميگردد و در نتيجه فضولات زيادترى همراه دارد و آبى كه از طرف جنوب جريان پيدا كند مواد اختلاطيش بسيار كم و غير كافى است و آبهائى كه مجرايش مشرق و مغرب باشد مواد مخلوطى آن متوسط و مفيد است، شيخ بو على سينا در قانون ميگويد: آبى كه بسوى مشرق خصوصا مطلع تابستانى آفتاب جريان داشته باشد افضل آبها است بالاخص كه از منبعش مسافت زيادى جارى گردد و بهترين آبها آب چشمهاى است كه در زمينهاى حرة (زمين حرة آنست كه سنگ و ريگ و معدنياتش زياد نباشد)
جريان پيدا كند و در معرض آفتاب و هوا آشكار گردد و نيز ميگويد آبهائى كه از ميان خاك عبور ميكنند بهتر از آنها است كه از بين سنگها ميگذرند زيرا خاكها آب را پاكيزه و خالص ميكنند و ممزوجات غريبه را از آن وامىستانند.
آب برف
و المياه الثلوج و الجليد فردية و المياه السحب حفيفة عذبة صافية نافعة اذا لم يطل حبسها في الارض.
آبهاى برف و يخ خوب نيست و آبهاى باران سبك و گوارا و صاف و سودمند است در صورتى كه زياد در گودال نماند.
در قانون ميگويد آبهائى كه از ذوبان يخ و برف بدست مىآيد غليظ و سنگين است يخ و برف هر گاه پاك و صاف باشد و مخلوط با مواد پست و مضره نباشد صالح و بىضرر است خواه در ميان آب بيندازند و آب را با آن سرد كنند يا كنار آب در ظرف ديگرى بگذارند تا آب بآن سرد شود و اقسام مختلف آن با هم فرق فاحشى ندارند مگر اينكه اصولا آبى كه به يخ و برف سرد مىشود از ساير آبها كثيفتر يعنى اختلاطش بيشتر است و چنين آبى براى كسانى كه بدرد و ناراحتيهاى عصبى مبتلا هستند مضر است چون اين آب را بجوشانند و در معرض هوا بگذارند تا سرد شود بصلاح برميگردد.
ميكربها ميان آبهائى بيشتر زندگى ميكنند كه در حدود 15 الى 20 درجه حرارت داشته باشند حرارت هر چه بيشتر شود ميكربها را نابود ميكند و هر چه كمتر شود از حرارت و فعاليت آنها كم ميكند و در هر دو جهت ضررهاى فاحشى ديده مىشود آبى كه بر اثر سرد شدن خواص طبيعى خود را از دست ميدهد و همچنين ساير آبهاى آلوده را وقتى بجوشانند و در معرض جريان هواى پاك قرار دهند بحال طبيعى و اعتدال برميگردد.
آب چاه
و اما مياه الجب فإنها عذبة صافية نافعة ان دام جريها الى ...
اما آبهاى چاه گوارا و صاف و سودمند است اگر جريانش ادامه داشته باشد اما آب درهها و گوديها گرم و غليظاند در تابستان براى آنكه در يك جا راكد است و آفتاب دائما بر آن ميتابد و گاهى آشاميدن چنين آبى باعث توليد صفراء و بزرگى سپرز مىشود.
در قانون ميگويد: آبهاى راكد خصوصا آنها كه رويش باز و گرماى هوا در او تاثير كرده باشد از نظر بهداشت مردود و سنگين است و چنين آبى چون بوسيله برف در زمستان سرد مىشود مولد بلغم است و چون بر اثر تابش آفتاب در تابستان گرم مىشود و متعفن ميگردد مولد صفرا و سوداء است و بعلت كثافت و اختلاط آن با مواد ارضيه و تبخير مواد لطيف و مفيد آن توليد اطحله ميكند پوست بدن را نازك (مايعات داخلى و ترشحات غددى را رقيق ميكند) ميكند. احشاء را (اعضاء داخلى) متصلب ميگرداند گردن و شانهها و بازوها را لاغر و ضعيف ميكند حس جوع و عطش را زياد ميكند ايجاد ثقل و يبوست ميكند، مجارى دفع ادرار و فضولات را مشكل ميكند- و بسيار اتفاق يافته كه حبس البول و استسقاء پديد مىآورد گاهى موجب پائين افتادن معده و روده مىشود و شخص را گرفتار ذات الريه و بيمارى سپرز ميگرداند، كبدش تنبل و خوراكش كم مىشود و در مخاطره جنون و بواسير واقع ميگردد.